Przyszłość rynku naftowego w Polsce - prognozy na 2024 rok

Rok 2024 zapowiada się jako okres istotnych zmian dla polskiego sektora naftowego. W niniejszym artykule prezentujemy kompleksową analizę trendów, wyzwań i szans, które będą kształtować rynek w nadchodzących miesiącach, opracowaną przez zespół naszych ekspertów.

Kontekst makroekonomiczny

Prognozując przyszłość rynku naftowego w Polsce, nie sposób pominąć szerszego kontekstu makroekonomicznego, który będzie miał fundamentalny wpływ na sektor. Kluczowe czynniki, które należy wziąć pod uwagę to:

Globalna sytuacja gospodarcza

Według prognoz Międzynarodowego Funduszu Walutowego, globalny wzrost gospodarczy w 2024 roku wyniesie około 3,2%, co oznacza lekką poprawę w porównaniu z 2023 rokiem. Jednakże nadal istnieją znaczące ryzyka związane z:

• Utrzymującą się inflacją w niektórych regionach
• Napięciami geopolitycznymi
• Potencjalnymi zakłóceniami w globalnych łańcuchach dostaw
• Konsekwencjami zmian klimatycznych

Polska gospodarka

Dla polskiej gospodarki prognozy na 2024 rok są umiarkowanie optymistyczne. Przewidywany wzrost PKB na poziomie 3,4-3,8% będzie wspierany przez:

• Konsumpcję prywatną (szacowany wzrost o 3,5%)
• Inwestycje infrastrukturalne (wzrost o 5,2%)
• Eksport (przewidywany wzrost o 4,8%)

Jednocześnie istotnym wyzwaniem pozostaną koszty energii, które będą miały bezpośredni wpływ na działalność firm z sektora naftowego.

Uwarunkowania regulacyjne

Rok 2024 przyniesie dalsze zmiany w otoczeniu regulacyjnym, w tym:

• Wdrażanie kolejnych elementów Europejskiego Zielonego Ładu
• Nowe normy emisji CO2 i innych zanieczyszczeń
• Zaostrzenie wymagań dotyczących raportowania ESG (Environmental, Social, Governance)
• Zmiany w systemie handlu emisjami EU ETS

Te regulacje będą miały istotny wpływ na strategie firm naftowych, zmuszając je do przyspieszenia transformacji energetycznej.

Prognozy dla kluczowych segmentów rynku

Analiza poszczególnych segmentów polskiego rynku naftowego pozwala na sformułowanie bardziej szczegółowych prognoz:

Wydobycie ropy i gazu

Polska pozostaje krajem o stosunkowo niewielkich zasobach ropy naftowej, co przekłada się na ograniczone możliwości krajowego wydobycia. W 2024 roku przewidujemy:

• Stabilizację wydobycia ropy na poziomie około 1 mln ton rocznie
• Kontynuację poszukiwań złóż niekonwencjonalnych, jednak bez przełomowych odkryć
• Wzrost zainteresowania technologiami zwiększającymi efektywność eksploatacji istniejących złóż
• Intensyfikację działań wydobywczych polskich firm na zagranicznych koncesjach

Rafinacja i przetwórstwo

Segment rafineryjny przejdzie w 2024 roku istotne zmiany, związane zarówno z czynnikami rynkowymi, jak i regulacyjnymi:

• Prognozowany spadek marż rafineryjnych o 5-8% w porównaniu z 2023 rokiem
• Konieczność dodatkowych inwestycji w instalacje ograniczające emisje
• Rozwój produkcji biopaliw i paliw syntetycznych
• Postępująca modernizacja instalacji rafineryjnych w kierunku większej elastyczności surowcowej

Poniższa tabela przedstawia prognozowane marże rafineryjne dla głównych produktów naftowych w 2024 roku:

Dystrybucja i sprzedaż detaliczna

Rynek detaliczny paliw w Polsce będzie podlegał następującym trendom:

• Umiarkowany wzrost konsumpcji paliw płynnych (około 1,5-2% r/r)
• Stabilizacja liczby stacji paliw przy jednoczesnej konsolidacji rynku
• Dalszy rozwój oferty pozapaliwowej na stacjach
• Szybki wzrost liczby punktów ładowania pojazdów elektrycznych

Prognozy konsumpcji poszczególnych rodzajów paliw w Polsce w 2024 roku:

• Benzyna: 6,8 mln ton (+1,8% r/r)
• Olej napędowy: 22,5 mln ton (+2,1% r/r)
• LPG: 2,4 mln ton (+0,8% r/r)

Transformacja energetyczna

Rok 2024 będzie kolejnym etapem transformacji firm naftowych w kierunku szerszego portfela energetycznego:

• Wzrost inwestycji w odnawialne źródła energii o 25-30% r/r
• Intensyfikacja prac nad technologiami wodorowymi
• Rozwój infrastruktury do ładowania pojazdów elektrycznych
• Poszukiwanie synergii między tradycyjnym biznesem paliwowym a nowymi obszarami działalności

Kluczowe trendy, które ukształtują rynek w 2024 roku

Na podstawie naszej analizy identyfikujemy pięć kluczowych trendów, które będą miały największy wpływ na polski sektor naftowy w 2024 roku:

1. Przyspieszenie elektryfikacji transportu

Przewidujemy, że w 2024 roku udział samochodów elektrycznych i hybrydowych w nowych rejestracjach w Polsce wzrośnie do około 12-15% (z obecnych 8,5%). Ten trend będzie miał istotne konsekwencje dla firm naftowych, które będą musiały:

• Przyspieszyć rozwój infrastruktury ładowania na stacjach paliw
• Rozwijać usługi dedykowane dla użytkowników pojazdów elektrycznych
• Dostosować prognozy sprzedaży paliw konwencjonalnych

2. Dalszy rozwój biopaliw i paliw syntetycznych

W odpowiedzi na rosnące wymogi dotyczące dekarbonizacji transportu, firmy naftowe będą intensyfikować działania w obszarze paliw alternatywnych:

• Zwiększenie produkcji biodiesla i bioetanolu
• Inwestycje w technologie produkcji paliw syntetycznych
• Rozwój biopaliw drugiej i trzeciej generacji, niewchodzących w konflikt z produkcją żywności

3. Konsolidacja i partnerstwa strategiczne

Spodziewamy się kontynuacji procesu konsolidacji w sektorze, zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym:

• Potencjalne fuzje i przejęcia wśród mniejszych graczy
• Strategiczne partnerstwa w zakresie nowych technologii
• Współpraca między firmami naftowymi a przedsiębiorstwami z sektora odnawialnych źródeł energii

4. Digitalizacja i automatyzacja procesów

Firmy naftowe będą intensyfikować działania w obszarze cyfrowej transformacji:

• Wdrażanie zaawansowanych systemów zarządzania aktywami
• Automatyzacja procesów rafineryjnych
• Rozwój aplikacji mobilnych dla klientów
• Wykorzystanie sztucznej inteligencji do optymalizacji logistyki i zarządzania zapasami

5. Wzrost znaczenia raportowania ESG

W 2024 roku obserwować będziemy dalszy wzrost znaczenia czynników ESG (Environmental, Social, Governance) w strategiach firm naftowych:

• Bardziej szczegółowe raportowanie wpływu na środowisko
• Przyjmowanie ambitniejszych celów redukcji emisji CO2
• Rosnąca rola zrównoważonego rozwoju w ocenie firm przez inwestorów
• Wdrażanie zasad gospodarki obiegu zamkniętego

Prognozy dla czołowych firm

Jak te trendy przełożą się na sytuację największych graczy na polskim rynku naftowym?

Orlen

Dla największego polskiego koncernu naftowego prognozujemy:

• Wzrost przychodów o 3-5% r/r
• Stabilizację marż rafineryjnych na poziomie 9-10 USD/bbl
• Wzrost nakładów inwestycyjnych o około 15%, głównie w obszarze transformacji energetycznej
• Dalszy rozwój portfela OZE, z celem osiągnięcia 3,5 GW mocy w 2025 roku
• Potencjalne akwizycje na rynkach zagranicznych

Lotos (po fuzji z Orlenem)

Po finalizacji połączenia z Orlenem, dla aktywów dawnego Lotosu przewidujemy:

• Integrację operacyjną i optymalizację procesów
• Modernizację rafinerii w Gdańsku w kierunku większej efektywności energetycznej
• Rozwój projektów wodorowych na Pomorzu

Shell Polska, BP Polska, Circle K

Dla międzynarodowych koncernów obecnych na polskim rynku przewidujemy:

• Umiarkowany wzrost liczby stacji paliw (3-5% r/r)
• Intensywny rozwój punktów ładowania pojazdów elektrycznych
• Rozszerzanie oferty pozapaliwowej
• Wdrażanie globalnych strategii dekarbonizacyjnych

Scenariusze dla polskiego rynku naftowego

Biorąc pod uwagę wszystkie omówione czynniki, opracowaliśmy trzy scenariusze dla polskiego rynku naftowego na 2024 rok:

Scenariusz bazowy (prawdopodobieństwo: 65%)

• Cena ropy Brent: 80-85 USD/bbl
• Wzrost konsumpcji paliw: 1,5-2,0% r/r
• Marże rafineryjne: lekki spadek (5-8% r/r)
• Umiarkowane tempo transformacji energetycznej
• Stabilne otoczenie regulacyjne

Scenariusz optymistyczny (prawdopodobieństwo: 20%)

• Cena ropy Brent: 75-80 USD/bbl
• Wzrost konsumpcji paliw: 2,5-3,0% r/r
• Marże rafineryjne: stabilne
• Szybszy wzrost gospodarczy (powyżej 4% PKB)
• Bardziej stopniowe wdrażanie regulacji środowiskowych

Scenariusz pesymistyczny (prawdopodobieństwo: 15%)

• Cena ropy Brent: 90-100 USD/bbl (w wyniku napięć geopolitycznych)
• Stagnacja lub spadek konsumpcji paliw (0 do -1% r/r)
• Marże rafineryjne: znaczący spadek (powyżej 10% r/r)
• Spowolnienie gospodarcze (wzrost PKB poniżej 2%)
• Zaostrzenie regulacji środowiskowych i znaczny wzrost opłat za emisje CO2

Rekomendacje dla uczestników rynku

Na podstawie przeprowadzonej analizy, opracowaliśmy następujące rekomendacje dla firm działających w polskim sektorze naftowym:

Strategie biznesowe

• Przyspieszenie dywersyfikacji działalności poza tradycyjne obszary naftowe
• Inwestycje w technologie niskoemisyjne i odnawialne źródła energii
• Rozwój kompetencji w obszarze elektromobilności
• Optymalizacja procesów operacyjnych w celu redukcji kosztów

Zarządzanie ryzykiem

• Wdrożenie zaawansowanych strategii zabezpieczenia przed wahaniami cen ropy
• Elastyczność w zakresie źródeł dostaw ropy naftowej
• Systematyczna analiza wpływu zmian regulacyjnych na działalność
• Przygotowanie scenariuszy kryzysowych na wypadek zakłóceń w łańcuchach dostaw

Relacje inwestorskie i komunikacja

• Transparentne komunikowanie strategii transformacji energetycznej
• Rozszerzenie raportowania ESG zgodnie z najlepszymi praktykami rynkowymi
• Podkreślanie działań na rzecz redukcji śladu węglowego
• Edukacja interesariuszy w zakresie nowych obszarów działalności

Wnioski końcowe

Polski sektor naftowy stoi u progu istotnych zmian, które będą kształtować jego przyszłość w nadchodzących latach. Rok 2024 będzie okresem kontynuacji transformacji w kierunku bardziej zrównoważonych i zdywersyfikowanych modeli biznesowych.

Firmy, które najszybciej dostosują się do zmieniającego się otoczenia rynkowego i regulacyjnego, będą w stanie nie tylko przetrwać, ale również wykorzystać nowe możliwości biznesowe. Kluczowe będzie znalezienie właściwej równowagi między optymalizacją tradycyjnej działalności a inwestycjami w przyszłościowe rozwiązania.

Pomimo wyzwań związanych z transformacją energetyczną, polski sektor naftowy pozostaje w stosunkowo dobrej kondycji, a prognozy makroekonomiczne na 2024 rok są umiarkowanie optymistyczne. Z naszych analiz wynika, że największym zagrożeniem mogłyby być gwałtowne zmiany regulacyjne lub znaczące zakłócenia na globalnym rynku ropy naftowej.

Będziemy uważnie monitorować rozwój sytuacji i aktualizować nasze prognozy w miarę pojawiania się nowych danych i trendów rynkowych.